«Οι μαθητές δεν κάνουν φασαρία»
Καθημερινή 11-03-2012

Η κρίση δημιούργησε νέα σχέση μεταξύ γονέων–παιδιών–εκπαιδευτικών

Της Λινας Γιανναρου

«Γονείς, αλλάξτε. Στη σημερινή Ελλάδα, πρέπει να αλλάξουμε όλοι. Αυτά που μας λέγατε μέχρι το 2009 για το μέλλον και τη σταδιοδρομία μας, δεν ισχύουν πια. Ενημερωθείτε, για να μπορείτε να μας βοηθήσετε. Μπείτε στο Ιντερνετ. Εκεί μπορείτε να μάθετε τι έχει αλλάξει ριζικά στην παιδαγωγική ή πώς θα μας βοηθήσετε να κινηθούμε, ίσως να βρούμε λύσεις εκτός Ελλάδας. Και φτάνει πια το «μην μπαίνετε στο Facebook». Μας δίνει στα νεύρα».

Το ακροατήριο στην ημερίδα των Εκπαιδευτηρίων Δούκα για τον Γονέα του 21ου αιώνα ξέσπασε σε γέλια, αλλά ο 14χρονος μαθητής μιλούσε απολύτως σοβαρά. «Δεν μας φτάνουν όλα, οι περιορισμοί μάς φάγανε». Ολοι συμφωνούν: η οικονομική κρίση έχει οδηγήσει σε μεγάλες αλλαγές στην οικογένεια. Οι ρόλοι έχουν διαφοροποιηθεί, τα παιδιά έχουν «μεγαλώσει» απότομα. Οσο «κρυφά» και αν κρατούν τα προβλήματα οι μεγάλοι, τα παιδιά βιώνουν έντονα τις συνθήκες πίεσης που επικρατούν λόγω των αυξημένων οικονομικών υποχρεώσεων, της μείωσης του εισοδήματος και αντιδρούν με διάφορους τρόπους. Η δασκάλα μιας τάξης της Ε΄ Δημοτικού σε ιδιωτικό σχολείο αναφέρει ότι τα παιδιά έχουν σταματήσει να κάνουν αταξίες. «Σε σχέση με προηγούμενες χρονιές, οι μαθητές μου είναι πιο σκεπτικοί, πιο μαζεμένοι. Σε τέτοιο βαθμό που με τους συναδέλφους μου χαιρόμαστε όταν αρχίζουν να κάνουν φασαρία στην τάξη». Οπως ανέφεραν ειδικοί στην ημερίδα, τα παιδιά είναι σε θέση να κατανοήσουν τις δυσκολίες και να βοηθήσουν, αρκεί να μη δραματοποιείται η κατάσταση. «Καταλαβαίνουμε ότι και εμείς τα παιδιά πρέπει να αλλάξουμε, δεν θέλουμε τους γονείς να μας δίνουν ανεξέλεγκτη ελευθερία. Θέλουμε να μας βάζουν όρια. Θέλουμε να βοηθήσουμε», είπαν μαθητές προκαλώντας συγκίνηση στο κοινό.

Την ίδια ώρα, στη γραμμή-σύνδεσμο 8018011177, που απευθύνεται σε γονείς ή εκπαιδευτικούς, και τη γραμμή στήριξης παιδιών και εφήβων 116111 της Εταιρείας Ψυχοκοινωνικής Υγείας του Παιδιού και του Εφήβου, τα τηλέφωνα δεν σταματούν να χτυπούν. «Από κλήσεις στο 116111, πολλά παιδιά μάς μιλούν για μοναξιά, έλλειψη επικοινωνίας με τους γονείς τους και άγχος, τα οποία εμφανίζονται με τη μορφή παραβατικότητας και επεισοδίων εκφοβισμού στο πλαίσιο του σχολείου», αναφέρουν στην «Κ» οι υπεύθυνες των Γραμμών, κ. Μαρία Ντούβου και Θέωνη Αποστολοπούλου. «Η απώλεια εργασίας, η οικονομική δυσπραγία και ανέχεια συνεπάγονται ανασφάλεια, άγχος, κατάθλιψη και εντάσεις στη σχέσεις των ενηλίκων και γονέα-παιδιού. Το ψυχολογικό στρες που συνδέεται με τη φτώχεια αυξάνει τις πιθανότητες ο γονέας να υιοθετήσει σκληρή στάση ή και να γίνει λιγότερο υποστηρικτικός και περισσότερο ασυνεπής προς τα παιδιά του, γεγονός που τελικά μπορεί να οδηγήσει σε περισσότερα προβλήματα ψυχικής υγείας».

Στο πλαίσιο αυτό, φαίνεται ότι έχουν αυξηθεί οι κλήσεις που αφορούν σε παραμέληση είτε και αρκετές φορές στην κακοποίηση των παιδιών και εφήβων από τους γονείς τους. «Πλέον, αυτού του είδους οι κλήσεις αντιστοιχούν στο 5% των συνολικών κλήσεων. Από αυτές, ένα 3% έγινε από τους ίδιους τους γονείς που ζητούν βοήθεια. Οι συγκεκριμένοι είχαν χάσει ή επρόκειτο σύντομα να χάσουν τη δουλειά τους, με αποτέλεσμα να νιώθουν οι ίδιοι πολύ επιβαρυμένοι συναισθηματικά και να παραμελούν, κατά συνέπεια, πρακτικά και συναισθηματικά τα παιδιά τους, να «απέχουν από τον γονεϊκό τους ρόλο και να γίνονται αρκετές φορές βίαιοι και κακοποιητικοί απέναντί τους», τονίζουν οι δύο παιδοψυχολόγοι. «Εχω φτάσει στα όριά μου, τον έχω χτυπήσει αρκετές φορές, δεν τον αντέχω», ομολόγησε μια μάνα που κάλεσε στη Γραμμή-σύνδεσμο για να αναφέρει ότι ο 6χρονος γιος της παρουσιάζει εκρήξεις θυμού και χτυπάει τα άλλα παιδιά στο σχολείο. «Το παιδί μετά ένιωθε ενοχικά και χτύπαγε το κεφάλι του στον τοίχο», εξηγεί η κ. Ντούβου. «Ολα άρχισαν όταν η μητέρα έμεινε άνεργη».

Το υπόλοιπο 2% των κλήσεων αυτών γίνεται από τα παιδιά. Χαρακτηριστικό είναι το τηλεφώνημα ενός 15χρονου που έχει σταματήσει το σχολείο για να εργαστεί προκειμένου να βοηθήσει τους γονείς του με τα έξοδα του σπιτιού, καθώς ο ένας από τους δύο γονείς είναι άνεργος. «Εχουν πέσει όλα πάνω μου», έλεγε. «Θέλω να πάω σχολείο, αλλά τώρα με την κρίση είναι ανέφικτο, πρέπει να βοηθήσω τους γονείς μου για να τα βγάλουμε πέρα». Οπως ανέφερε ο ίδιος, από την πίεση και το άγχος, δεν μπορούσε να κοιμηθεί.