Δεκατρείς απαντήσεις του υπ. Παιδείας στις απορίες των φοιτητών για τις αλλαγές στα ΑΕΙ

esos.gr

Το υπ. Παιδείας δημοσιοποίησε 13 απαντήσεις σχετικά με το τι ρωτούν οι φοιτητές όσον αφορά τις αλλαγές στα ΑΕΙ-στο πλαίσιο του διαλόγου μέσω του ιστολογίο του. Ειδικότερα οι ερωτήσεις και οι απαντήσεις έχουν ως εξής:

Ερωτήσεις – Απαντήσεις

1.Εκπαιδευτικοί, πρυτάνεις, φοιτητές, όλοι μιλάνε για έλλειψη χρηματοδότησης στα πανεπιστήμια. Οι πιο πολλοί καταγγέλλουν ότι θα κλείσουν σχολές, πως δεν έχουν τα μέσα για να κάνουν τη δουλειά τους. Πώς συζητάμε για αλλαγές χωρίς την αναγκαία χρηματοδότηση;
H χρηματοδότηση της Ανώτατης Εκπαίδευσης ακόμα και σήμερα παραμένει υψηλή σε ποσοστό του ΑΕΠ ανάμεσα στις χώρες της ΕΕ. Υστερούμε όμως, σε απόδοση και στην αποδοτικότητα των πόρων που δαπανώνται.

Οι αποφάσεις για αναστολή λειτουργίας ή κλείσιμο σχολών και τμημάτων δεν εντάσσονται στο Νόμο και σε κάθε περίπτωση για τις ενέργειες αυτές δεν θα αποφασίζει πλέον το Υπουργείο, αλλά τα ίδια τα Ιδρύματα.

Οι αλλαγές αυτές είναι από χρόνια επιβεβλημένες. Επιβεβλημένη είναι και η ανάγκη κάθε ευρώ των φορολογουμένων να πιάνει τόπο. Αν περιμένουμε, πρώτα, να ορθοποδήσει, ξανά η οικονομία και κατόπιν να προχωρήσουμε στις αλλαγές θα χάσουμε πολύτιμο χρόνο και θα βρεθούμε πάλι πίσω από τις εξελίξεις. Η Πολιτεία διασφαλίζει τη χρηματοδότηση, αλλά τα Ιδρύματα απελευθερώνονται ώστε να διαχειριστούν καλύτερα τόσο τους υφιστάμενους πόρους όσο και τυχόν νέους  πόρους δικούς τους (σχολές διά βίου μάθησης, εξ αποστάσεως σπουδές κλπ).

Τέλος, μέσα από την αναδιάρθρωση των λειτουργιών και των δομών των Ιδρυμάτων θα προκύψει οικονομία, καλύτερη διαχείριση και άρα απελευθέρωση πόρων που σήμερα δεν αξιοποιούνται αλλά απλά ξοδεύονται.

2.Μήπως ο νέος νόμος πάει να συγκαλύψει το ζήτημα της περικοπής των δαπανών για τα Πανεπιστήμια, πίσω από τη ταμπέλα των μεταρρυθμίσεων;
Σε καμία περίπτωση. Σκοπός του Νόμου για τα ΑΕΙ είναι η ανάδειξη των δυνατοτήτων της Ελληνικής Ανώτατης Εκπαίδευσης. Θυμίζουμε ότι η μεταρρύθμιση στην Ανώτατη Εκπαίδευση είναι προεκλογική δέσμευση και δεν είναι στο Μνημόνιο. Είναι επιλογή!

3.Η πρόβλεψη για πτυχία 3ετους φοίτησης μήπως σημαίνει και νέα υποβάθμιση των πτυχίων που δίνουν τα ελληνικά πανεπιστήμια;
Τα ανώτατα ιδρύματα είναι εκείνα που αποφασίζουν για τη διάρκεια των σπουδών και όχι ο Υπουργός και οι υπηρεσίες του Υπουργείου. Ο Νόμος ορίζει ως ελάχιστο όριο τα 3 χρόνια, όπως γίνεται σε όλα τα ερευνητικά ιδρύματα.

4.Η εντύπωση που δημιουργείται είναι ότι όλοι οι πανεπιστημιακοί είναι εναντίον του νέου νόμου. Τι κατάσταση θα επικρατεί στις αίθουσες διδασκαλίας όταν υπάρχει τόσο αρνητικό κλίμα από αυτούς που έχουν το βάρος της εκπαίδευσης στα ελληνικά πανεπιστήμια;
Η σιωπηρή πλειοψηφία των καθηγητών είναι υπέρ των αλλαγών. Οι νόμοι ψηφίζονται και εφαρμόζονται. Αυτό αποκτά ακόμα περισσότερη σημασία όταν η εφαρμογή τους επαφίεται σε Πανεπιστημιακούς δασκάλους.

5.Ακούγεται ότι σε 3 χρόνια δεν θα μοιράζονται βιβλία στους φοιτητές, αλλά θα τα «κατεβάζουμε» από το διαδίκτυο. Θα υπάρχει χρέωση για αυτό; Θα τα έχουμε έγκαιρα;
Μέλημα μας είναι να καταστήσουμε το σύγγραμμα δημόσιο αγαθό. Αλλά και να ενισχύσουμε το «φυσικό» του χώρο που είναι η βιβλιοθήκη. Σήμερα δαπανούμε 62 εκ € για τη δωρεάν διανομή συγγραμμάτων μέσω των εκδοτικών οίκων, ενώ για τον κατεξοχήν χώρο κάθε ακαδημαϊκού βιβλίου, τη βιβλιοθήκη μόνο 7 εκ €.

Όλη η απαιτούμενη από τους καθηγητές ύλη για κάθε μάθημα θα είναι πλέον στο διαδίκτυο δωρεάν, για όλους τους φοιτητές. Η ηλεκτρονική πρόσβαση σε όλη την ύλη είναι και θα παραμείνει δημόσια υποχρέωση.

Ήδη, μέσα από το ηλεκτρονικό σύστημα «Εύδοξος» τα συγγράμματα φέτος παραδόθηκαν νωρίτερα από κάθε άλλη χρονιά. Με την ανάρτηση τους στο διαδίκτυο θα είναι πάντα προσβάσιμα ανά πάσα στιγμή. Η δωρεάν πρόσβαση στη γνώση παραμένει.
6.Το καθεστώς των μετεγγραφών είχε γίνει ένα μεγάλο πρόβλημα για όλους. Τι προβλέπει ο νέος νόμος;
Το καθεστώς που διέπει πλέον τις μετεγγραφές ορίζεται με προηγούμενο Νόμο. Οι μετεγγραφές ήταν ένα αντί-ακαδημαϊκό μέτρο κοινωνικής στήριξης των φοιτητών. Η κοινωνική τους διάσταση αντικαθίσταται από τη στήριξη σε φοιτητές (φοιτητική μέριμνα, άτοκα δάνεια) και γίνεται εξατομικευμένη άρα και πιο ουσιαστική.
7.Το κόστος των σπουδών για ένα φοιτητή σε ένα ελληνικό πανεπιστήμιο που είναι εκτός της πόλης διαμονής του είναι , λένε πολλοί, περίπου το ίδιο με σπουδές στο εξωτερικό. Παρότι αυτό δεν είναι μόνο θέμα των Πανεπιστημίων, υπάρχουν διατάξεις του Νόμου που θα εξομαλύνουν αυτή την κατάσταση;
Εκτός από τις βοήθειες και τις επιμέρους πρόνοιες, όπως το συμβούλιο φοιτητικής μέριμνας και η δυνατότητα εσωτερικών υποτροφιών, προτείνεται η δυνατότητα για  άτοκα δάνεια. Στο πλαίσιο αυτό εξετάζουμε και τη δυνατότητα στήριξης από τις επιμέρους τοπικές κοινωνίες και φορείς συνδέοντας  τα Ιδρύματα με την τοπική κοινωνία. Ένας νόμος δεν μπορεί να ορίσει το κόστος διαμονής σε μια πόλη. Ωστόσο, διευρύνεται η δυνατότητα συνεργασίας ΑΕΙ με τις τοπικές κοινωνίες.

8.Τα περισσότερα πτυχία, μετά και το μηδενισμό των προσλήψεων στο δημόσιο, ειναι «χαρτιά ανεργίας». Τι προβλέψεις έχει ο νέος Νόμος, ώστε να έχουν τα πτυχία πιο ουσιαστικό περιεχόμενο και αντίκρισμα;
Καταρχάς, πρέπει να αλλάξουμε το χρεοκοπημένο μοντέλο ανάπτυξης και προοπτικής απασχόλησης των νέων. Το υπόδειγμα, δηλαδή, του Κράτους – εργοδότη που είχε καταλήξει να αποτελεί τη μοναδική προοπτική των νέων.

Η έλλειψη σύνδεσης ΑΕΙ – αγοράς εργασίας δίνει την εντύπωση έλλειψης αντικρίσματος. Για το λόγο αυτό ανοίγουμε τα ΑΕΙ στην κοινωνία και την οικονομία. Στόχος είναι να δίνουν τα ΑΕΙ πτυχία με σπουδές με βάθος και περιεχόμενο, ώστε να αναπτυχθούν όλες οι δυνατότητες των φοιτητών που θα τους βοηθήσουν στα μετέπειτα βήματα τους. Καίριο στοιχείο αυτής της προσπάθειας είναι οι δυνατότητες διεπιστημονικών σπουδών, οι περισσότερες επιλογές και η υιοθέτηση του συστήματος των ακαδημαϊκών μονάδων. .

Η αξία άλλωστε προέρχεται από εκείνον που την αναζητά και τη βρίσκει σε άτομα με ουσιαστικά εφόδια, δεν παρέχεται από το Κράτος.

9.Ακούσαμε ότι ο νέος νόμος προβλέπει άτοκα δάνεια για τους φοιτητές. Σε μια περίοδο που οι ελληνικές τράπεζες αντιμετωπίζουν θέματα ρευστότητας μήπως θα μείνει μια εξαγγελία, χωρίς να έχει εφαρμογή για τους φοιτητές που πράγματι χρειάζονται οικονομική υποστήριξη;
Το μέτρο έχει εκτός των άλλων έντονα αναπτυξιακό χαρακτήρα. Γίνονται διαπραγματεύσεις με τις Τράπεζες και υπάρχει κλίμα συνεννόησης.

10.Οι πιο πολλοί που έχουν σχέση με το Πανεπιστήμιο, είναι αρνητικοί στη δραστηριότητα των κομματικών παρατάξεων, έτσι όπως αυτή γίνεται. Θα αλλάξει κάτι ουσιαστικά ή απλώς θα πάρουν μια νέα μορφή ποδηγέτησης των Πανεπιστημίων;
Είναι αλήθεια ότι οι κομματικές παρατάξεις προβαίνουν πολλές φορές σε φαινόμενα που στρεβλώνουν τη λειτουργία του συνδικαλισμού και την έννοια της συμμετοχής. Οι κομματικές παρατάξεις δεν πρέπει να έχουν θέση και ρόλο στη Διοίκηση. Είναι απαραίτητες και χρήσιμες σε κάθε συνδικαλιστική δράση που προάγει το ρόλο του φοιτητή και τα δικαιώματα του. Να υπογραμμίσουμε ότι δεν καταργούνται. Αυτό άλλωστε ούτε μπορεί ούτε πρέπει να γίνει.

11.Ο νέος νόμος αλλάζει το μοντέλο ανάδειξης της διοίκησης των πανεπιστημίων καθώς από την εκλογή με ψηφοφορία μεταβαίνουμε σε ένα σύστημα όπου περίπου τα μισά μέλη της Διοίκησης θα είναι πρόσωπα εκτός πανεπιστημίων. Μήπως αυτό οδηγήσει σε υποβάθμιση των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων ;
Όπου υπάρχει αντίστοιχη δομή (22 από 27 χώρες ΕΕ) η πλειοψηφία απαρτίζεται από πρόσωπα εκτός Ιδρύματος. Ο Νόμος προτείνει, υπογραμμίζοντας την εμπιστοσύνη στα εσωτερικά μέλη του Ιδρύματος να έχουν την πλειοψηφία. Επίσης, μιλάμε για τα μισά μέλη του Συμβουλίου του Ιδρύματος, ενός θεσμού με ελεγκτικά και εποπτικά καθήκοντα και ουχί διοικητικά. Άρα είναι σαφές, ότι το Συμβούλιο που συνεδριάζει 4 φορές το χρόνο δεν ασκεί διοίκηση.

Τα «εξωτερικά» μέλη του Συμβουλίου δίνουν τη δυνατότητα σύνδεσης με την κοινωνία και τις αναπτυξιακές προοπτικές. Με τον τρόπο αυτό «εσωτερικεύονται» εξωτερικές εμπειρίες και κινητοποιούνται ευρύτερες δυνάμεις. Άρα, όχι μόνο δεν υποβαθμίζεται το Ίδρυμα, αλλά αναβαθμίζει τη σχέση με την κοινωνία και την οικονομία.

12.Στο συμβούλιο ιδρύματος ο 1 εκπρόσωπος των φοιτητών ανάμεσα σε 14 άλλα πρόσωπα θα έχει τα ίδια δικαιώματα ή ο ρόλος του θα είναι περιορισμένος;
Ο εκπρόσωπος των φοιτητών θεωρείται εκ των «εσωτερικών μελών» του Συμβουλίου και μετέχει πλήρως σε όλες τις εργασίες και αποφάσεις.
13.Ανακοινώθηκε η θεσμοθέτηση του «συνηγόρου του φοιτητή». Θα έχει ουσιαστικές αρμοδιότητες ή δεν θα τον παίρνει κανείς στα σοβαρά;
Ο Συνήγορος του φοιτητή είναι μια ακόμα υπηρεσία προς το φοιτητή. Είναι μια καινοτομία που προτάθηκε από τους φοιτητικούς συλλόγους. Καλύπτει ένα σημαντικό κενό στο διάλογο φοιτητών και ιδρύματος και θα έχει ενεργό ρόλο στην προώθηση των συμφερόντων των φοιτητών σε περιπτώσεις διαμάχης με το ΑΕΙ.